Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc xây dựng một chính phủ điện tử, chính phủ số là mục tiêu hàng đầu của Việt Nam. Tuy nhiên, trên hành trình đó, vẫn còn những “nút thắt” cần được tháo gỡ, và câu chuyện đồng bộ dữ liệu đăng ký doanh nghiệp (DN) tại Thái Nguyên là một ví dụ điển hình. Mặc dù đã số hóa dữ liệu từ 20 năm trước, nhưng sự thiếu đồng bộ giữa hệ thống địa phương với Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống Thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cấp tỉnh đang cản trở mục tiêu cung cấp dịch vụ công trực tuyến hiệu quả, làm giảm hiệu lực của các chương trình chuyển đổi số và cải cách hành chính (CCHC).
Thực trạng và những khó khăn
Thái Nguyên, một tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế năng động, mỗi năm tiếp nhận hàng chục nghìn hồ sơ đăng ký DN. Điều đáng nói, toàn bộ hồ sơ này đã được số hóa từ năm 2004, một nỗ lực đáng ghi nhận. Thế nhưng, dữ liệu này lại “đứng riêng một mình,” không thể chia sẻ và đồng bộ với các hệ thống cấp quốc gia và cấp tỉnh. Thực tế này đã gây ra những hệ lụy không nhỏ.
Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Thái Nguyên, nơi tiếp nhận và trả kết quả các TTHC, đã nỗ lực liên thông dữ liệu với các hệ thống. Tuy nhiên, việc không thể khai thác thông tin về hồ sơ DN trên hệ thống qua trục liên thông đã gây khó khăn cho cả người dân, DN và các đơn vị liên quan.
Theo số liệu thống kê, đến cuối tháng 11/2023, số lượng hồ sơ đăng ký DN tiếp nhận trên Cổng Thông tin quốc gia đăng ký DN chưa đến 10%. Nguyên nhân được chỉ ra là do quá trình kết nối phức tạp, thông qua máy chủ bảo mật của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, và việc xử lý sự cố mất nhiều thời gian do phải phối hợp nhiều đầu mối. Thêm vào đó, sự trùng lặp mã hồ sơ TTHC giữa các hệ thống cũng gây ra lỗi khi đồng bộ dữ liệu.
Một vấn đề khác là Cổng Thông tin quốc gia đăng ký DN chưa đáp ứng các chức năng số hóa, tiếp nhận hồ sơ tại Bộ phận một cửa. Điều này dẫn đến việc một số địa phương phải tiếp nhận trên hệ thống của mình, gây khó khăn trong việc kết nối kết quả giải quyết TTHC với Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Vai trò của CSDL quốc gia và những lợi ích
Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký DN là một hợp phần cốt lõi của Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký DN, chứa đựng thông tin của hơn 800 nghìn DN đã đăng ký thành lập. Nó không chỉ là một kho dữ liệu khổng lồ mà còn là công cụ quan trọng để nắm bắt thông tin cập nhật hàng ngày về tình hình đăng ký DN trên cả nước.
Việc kết nối và chia sẻ dữ liệu với ngành thuế giúp hợp nhất thủ tục đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, tiết kiệm thời gian và chi phí cho DN. Hơn thế nữa, CSDL quốc gia này còn là nguồn thông tin đáng tin cậy cho công tác quản lý nhà nước và hoạch định chính sách.
Yêu cầu cấp bách về đồng bộ dữ liệu
Ông Đào Minh Sơn, Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thái Nguyên, khẳng định việc đồng bộ cơ sở dữ liệu đăng ký DN là yêu cầu cấp bách. Ông cho rằng, để tháo gỡ khó khăn này cần đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng, giải pháp công nghệ thông tin, cũng như có văn bản hướng dẫn về chia sẻ và bảo mật thông tin.
Ông Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát TTHC (Văn phòng Chính phủ), cũng nhấn mạnh việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần rà soát, chuẩn hóa TTHC, nâng cấp hệ thống để khắc phục các lỗi kỹ thuật. Văn phòng Chính phủ đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hướng dẫn API và tổ chức kết nối, đồng bộ dữ liệu.
Hướng tới một dịch vụ hành chính công hiện đại
Nhiều chuyên gia nhận định, việc khắc phục các lỗi kỹ thuật trên Cổng Dịch vụ công là mục tiêu cấp bách để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch hóa môi trường kinh doanh. Việc đồng bộ dữ liệu sẽ giúp mọi cá nhân, tổ chức dễ dàng tiếp cận thông tin pháp lý về DN, tăng cường sự giám sát của xã hội, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh.
Đồng bộ dữ liệu đăng ký DN sẽ đáp ứng yêu cầu dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4, giảm thời gian, chi phí thành lập DN, hạn chế tiêu cực, và công khai hóa toàn bộ quy trình đăng ký.
Câu chuyện đồng bộ dữ liệu đăng ký DN tại Thái Nguyên là một bài học về sự cần thiết của việc kết nối và chia sẻ thông tin trong quá trình chuyển đổi số. Để đạt được mục tiêu xây dựng một chính phủ điện tử, chính phủ số, chúng ta cần phải giải quyết triệt để những “nút thắt” này, đảm bảo rằng mọi hệ thống dữ liệu đều được liên kết một cách thông suốt và hiệu quả, mang lại lợi ích cho cả người dân, DN và xã hội.