Giữa những ngọn núi xanh trùng điệp của vùng cao Thái Nguyên, huyện Định Hóa đang viết nên một câu chuyện đầy cảm hứng về sự thay đổi. Không chỉ là một địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa, Định Hóa đang vươn mình trở thành điểm sáng trong công tác bảo vệ môi trường, bằng việc lồng ghép công nghệ và thực tiễn vào phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt. Từ đầu năm 2023, với sự hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn, Định Hóa đã triển khai thành công mô hình phân loại rác tại nguồn, một bước đi quan trọng trên hành trình về đích nông thôn mới, đồng thời giảm thiểu gánh nặng rác thải, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
- Phân loại rác tại nguồn – Chìa khóa của sự thay đổi:
- Khác với cách làm truyền thống, Định Hóa đã áp dụng phương pháp phân loại rác thải sinh hoạt ngay tại hộ gia đình thành 3 nhóm chính: rác tái chế, rác thực phẩm và rác thải khác.
- Rác tái chế (giấy, nhựa, kim loại…) được thu gom để tái chế, giảm thiểu tối đa lượng rác thải ra môi trường.
- Rác thực phẩm được người dân tự xử lý vi sinh, biến thành phân bón hữu cơ, với sự hỗ trợ kỹ thuật từ cơ quan môi trường.
- Rác thải khác (nguy hại, cồng kềnh…) được thu gom và xử lý tập trung.
- Bà Tô Thị Trúc, một người dân xóm Thẩm Kẻ, xã Bình Yên chia sẻ: “Tôi thu gom rác và phân loại luôn tại nhà. Chương trình này rất có ích, thứ nhất là sạch sẽ, thứ hai là không ô nhiễm môi trường.”
- Bà Nguyễn Thị Tiến, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ xóm Thẩm Kẻ, cũng bày tỏ sự ủng hộ: “Việc này rất dễ làm, chúng tôi được học và có men vi sinh để ủ rác, tôi nghĩ là trong chi hội, xóm tôi sẽ thực hiện được.”
- Công nghệ tiên tiến hỗ trợ xử lý rác thải:
- Người dân Định Hóa được hỗ trợ chế phẩm sinh học, bể chứa và được tập huấn kỹ thuật ủ rác hữu cơ thành phân bón.
- Công nghệ này được Trung tâm Nông nghiệp Hữu cơ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam nghiên cứu và chuyển giao rộng rãi.
- Đến nay đã có gần 5300 hộ dân tham gia, nhận hàng chục nghìn gói chế phẩm hỗ trợ.
- Rác thải nguy hại được xử lý bằng phương pháp đốt, hướng tới thu hồi năng lượng nhiệt, tiết kiệm quỹ đất chôn lấp.
- Bà Nguyễn Thùy Dương, KTV Trung tâm Nông nghiệp Hữu cơ cho biết: “Ưu điểm của mô hình này là giảm lượng rác ra khu xử lý tập trung, đồng thời tạo ra giá trị tái sử dụng cho rác hữu cơ, đó là phân compost.”
- Kết quả và tầm nhìn:
- Định Hóa đã đạt tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và không nguy hại lên đến 70% đối với xã về đích nông thôn mới và 80% đối với xã về đích nông thôn mới nâng cao.
- Lượng rác thải chôn lấp trực tiếp giảm xuống dưới 50%, được xử lý bằng phương pháp đốt triệt để.
- Ông Ngô Văn Phú, Trạm Khai thác Quản lý rác sinh và Quản lý nước sinh hoạt huyện Định Hóa cho biết: “Khi có công tác phân loại rác tại nguồn, lượng rác thải tập kết về lò đốt giảm thiểu đáng kể, từ đó công tác xử lý dễ dàng hơn.”
- Ông Đồng Văn Nghiên, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Định Hóa khẳng định: “Tỷ lệ thu gom rác thải, phân loại tại nguồn đạt tỷ lệ tích cực, môi trường của huyện ngày được sáng, xanh, sạch đẹp.”
- Huyện tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân để thực hiện đồng bộ, hiệu quả mô hình này, tránh tình trạng làm đi làm lại gây lãng phí.
Việc lồng ghép công nghệ và thực tiễn trong phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt của Định Hóa không chỉ là một giải pháp kỹ thuật mà còn là sự thay đổi tư duy, ý thức của cả cộng đồng. Từ một địa phương miền núi còn nhiều khó khăn, Định Hóa đã chứng minh rằng, với sự quyết tâm, sáng tạo và sự chung tay của cả chính quyền và người dân, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một môi trường sống bền vững cho thế hệ tương lai. Câu chuyện của Định Hóa là một minh chứng sống động, một bài học quý giá cho nhiều địa phương khác trên cả nước.